|
Prof. Sarneel leidde Mart Linnartz
in
Grote Belangstelling voor eerste
academie-expositie
|
|
De nieuwe Limburger 19 oktober 1965, pagina
5, kolom 5,6,7
|
MAASTRICHT. - In aanwezigheid van een onverwacht groot aantal
belangstellenden werd maandagavond in de Jan van Eyck-Academie
de eerste tentoonstelling geopend van een serie van exposities
van oud-leerlingen van de academie en figuren en tendenties, welke
behoren tot de direct buiten-academische ontwikkeling. Nadat de
hoogleraar-directeur van de academie, professor Albert Troost,
de aanwezigen, waaronder de wethouder van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, mr. W. Kom, van Maastricht en leden van het curatorium,
had welkom geheten en nogmaals een uiteenzetting had gegeven van
de bedoeling van deze nieuwe serie expositie van werken van de
oud-leerling van de academie, Mart Linnartz academie, hield professor
Ko Sarneel een inleiding betreffende de eerste expositie van werken
van de oud-leerling va nde academie, Mart Linnartz.
|
|
|
Alvorens op het werk van de exposant in te gaan, gaf professor
Sarneel een kleurig beeld van Mart Linnartz in actie. „Een man
in gespannen aanvalshouding. zijn kansen berekenend, tegelijkertijd
flitsende ontduikingsbewegingen makend vanuit de heup naar links,
naar rechts, zich bukkend, zijwaarts opspringend, en dan ineens
als door een veer afgeschoten, aanvallend en tekeergaand met losbranding
vim beweging uit al zijn gewrichten. Mart Linnartz in gevecht
met zijn onzichtbare vijand, dacht ik", aldus spreker, ..als ik
hem weer eens bijna, horizontaal op zijn tekenblad zag uitslaan
als een granaat in volle ontploffing. Hij was het enige volstrekte
voorbeeld, dat ik ken van iemand die alles wat hij tekende, opvatte
als een uitdrukking van beweging en die niets kon tekenen, wat
hij als beweging niet lijfelijk zelf had uitgevoerd en ondergaan
en op die grond kon begrijpen en doorvoelen, maar die alles, wat.
hij aldus te begrijpen en te doorvoelen wist, ook tekenen kon
met een verbluffende directheid en gespannenheid van lijn en in
een sterke samenhang, die van zijn tekening een overtuigend vormorganisme
maakte''.
|
|
Vergelijking
|
In een 'vergelijking tussen ramen
van Joep Nicolas en die van Mart Linnartz in 't St.-Thomascollege
te Venlo toonde professor Sarneel aan, dat laatstgenoemde wars
is van ieder cliché, maar dat deze een artiest is, die bezig
is met de nooit af te leren poging iets te verhelderen, en daardoor
dragelijk te maken, van de troebelheid, de ondoorzichtigheid,
de schemering, die wij zijn tussen het pure licht van de vrije
geest en de duisternis van de onvrije stof. Volgens de inleider
was Mart Linnartz een der begaafdste studenten aan de academie,
niet alleen door wat hij kon bij krachte van talent, maar evenzeer
omwille van zijn zeer bijzondere werk-drift en derhalve bij
krachte van ka-akter, een factor, die even beslissend is voor
iemands kans op een zinvol bestaan als vrije kunstenaar, als
de factor talent het is.
|
|
Drie thema's
|
Professor Sarneel deelde de geëxposeerde werken van Mart Linnartz
in drie groepen in, waarvoor de thema's waren; „insecten", het
„landschap" en de „machine", welke laatste ook „Enci"
kon heten, want het zijn de tekeningen, die dienden ais voorstudie
voor een reeks van dertien geschilderde wandpanelen, die door
Mart Linnartz in het nieuwe kantoorgebouw van de Enci in opdracht
werden uitgevoerd en die dit jaar werden geplaatst, als beeld
van het brekers-, vermalings-, gloeiings- en verpulveringsbedrijf,
dat de Enci is. Wat het thema insecten betreft gaf de inleider
een idee van hat levendige, dat de kunstenaar in zijn tekeningen
heeft weergegeven, welk werk, volgens inleider, doet denken aan
het werk van Japanners en Chinezen, maar meestal beweeglijker,
wendbaarder en in zijn realistiek zeer Nederlands en vaak in de
geladenheid van zijn expressie zeer noords.
Het tweede thema „landschap" is op deze tentoonstelling
voornamelijk ver- tegenwoordigd door strandgezichten en bewegend
water. Iets dieper ging in- leider in op enkele stukken van de
exposant, waarvan hij een zeer persoonlijke interpretatie gaf.
Technisch inzicht: In het derde thema, "de machine" ofte
wel de „Enci" toont Linnartz, aldus professor Sarneél, een ruim
inzicht in de techniek van de fabriek, zelfs zodanig, dat ingenieurs
van het bedrijf hun - verwondering uitspraken over tekenaars technisch
inzicht, een inzicht, waarvan Linnartz zelf nog altijd het bestaan
meent te moeten blijven betwijfelen. Wat de geëxposeerde tekeningen
nog aan journalistiek rapport bevatten, dat is in de schilderijen,
die in het Encigebouw werden geplaatst, - overtroffen in een veel
eigenmachtiger synthesis. Ze zijn als opnieuw weer beeld geworden
van een menselijke - werkelijkheid in dezelfde zin als ook sommige
van zijn insecten en de beste van zijn landschappen.
|
|
|
Professor K. Sarneél tijdens zijn inleiding voor een Academie
van werken. van de oud-student Mart aandachtig gehoor bij gelegenheid
van de opening van Linnartz. de eerste academie-expositie in
de Jan van Eyck
|
|
|
Professor Sarneel beëindigde zijn inleiding met op te merken,
dat het niet goed was te veel te praten bij de presentatie van
beeldend werk : "Ik trek mij thans zwijgend terug, zoals
het hoort. Dat nu de beelding spreke tot U", waarna de aanwezigen
een rondgang maakten langs de tentoongestelde werken.
|
| |
|
|
