Verbeeldingen van het ENCI bedrijf

Uit ENCI Schakels,

24e jaargang, No. 7-8, juli/augustus 1965, pp. 12-16

De redactie van ENCl-Schakels heeft mij ge-vraagd een artikeltje te schrijven over de zwart-wit-grijzen die ik op houten panelen schilderen mocht op de eerste verdieping van het nieuwe gebouw voor hoofdkantoor en laboratorium van de ENCI.

Ik heb spontaan ja gezegd en wou niet terug komen op mijn toezegging, ofschoon het mij hoe langer hoe duidelijker wordt, dat een beeldend kunstenaar zijn eigen werk heel moeilijk kan toelichten.

vergroting

... De fijnste nuances van gevoelens en gedachten uit hij immers niet in woorden, maar in tekens die door onze ogen ons hele wezen binnen-dringen. Laat ik iets over die schilderingen en hun ont-staan vertellen. Enkele dagen heb ik alleen maar rondgekeken op 't gigantische ENCl-bedrijf: in de groeve, bij de breker, langs de transportbanden, in de pap-molenhal, bij de silo's, bij de papbassins met de rondlopende ventielen onder in de pap. Deze ventielen laten alsmaar grote luchtbellen ont-snappen, die dwars door de blubber heen op-borrelen en die, bovengekomen, met veel gespetter openbarsten.

Heel vaak ben ik terug gegaan naar de hal met de ovens, heb er in de hel gekeken, heb me door vriendelijke arbeiders 't allervoornaamste van de verschillende ovens, motoren, machines, apparaturen enz. laten vertellen. Bij de klīnker-koelers heb ik vreemde, trage bewegingen gade geslagen, die zich afspeelden achter tralies en roosters. Niet thuis te brengen geluiden hoorde ik daar; als van een eeuwenoude zeug die zwaar pleuritus heeft. Het gedaver van snel roterende klinkerbrekers heeft mijn oren verdoofd. Hiermee fascinerend in tegenstelling vond, ik het volkomen geruisloze trage aanschuiven van klinker In de boven-verdieping. Het smalle loopbruggetje, heel hoog in de opslaghal vlak onder een van de rails van de rusteloos heen en weer sporende, gierende grijpers, riep mijn hoogtevrees wakker. Ik maak-e me angstig klein als er weer eentje aankwam. -De vulmacbine met zijn kwieke bedieners frappeerde mij door het ritmisch in elkaar grijpen van machinewerk en handwerk.

Zo zou ik lang kunnen doorgaan. Na deze eerste verkenningen ben ik aan het werk getogen. In heel snelle schetsen deed ik een greep naar de acrobaten die de losgeschoten mergel afstoten met ijzeren pinnen en wilde zo ook de hoorders en schutters vangen.