De Brand op St. Maarten 1974

 

11 november 1974

De nacht van Sint Maarten 1974 (op 11 november) ging een tentoonstelling van Martin Linnartz in vlammen op. Het houten gebouw "De Galerij" gesitueerd in hartje centrum van Brunssum brandde tot op de grond toe af. Noch van het werk, noch van de aluminium lijsten is na de brand enig overblijfsel terug gevonden.

 

Op die vroege maandagochtend, rond drie uur, werd de brand gemeld. Om kwart voor vier was de brandweer het vuur meester. De tentoonstelling was op 25 october geopend, Op het moment van de brand was een groot deel van de collectie verkocht, maar het werk zou nog tot het eide van de tentoonstelling blijven hangen. Het dagblad "de Limburger" meldt de krant al op 12 november, en schrijft op pagina 5: "de eigenlijke schade voor Martin linnartz, die volgens critici tot een van de beste tekenaars van ons land mag worden gerekend, is onherstelbaar." er hingen diverse werken die hij niet wilde verkopen omdat ze voor hemzelf van aparte waarde waren. De drukbezochte tentoonstelling zou tot en met zondag 17 november in de Brunssumse Gallerij blijven.

Interview

In de avonduitzending van 16 november 1974 gaf Martin Linnartz een interview voor de toenmalige Regionale Omroep Zuid, de ROZ. Helaas waren deze opnames naderhand niet terug vinden in het archief van de omroep. Martin had zelf wel nog een oude opname op cassetteband, die helaas niet meer helemaal soepel liep..

 

 

 

Uit: De Limburger, 16 novermber 1974

Ik heb de hele puinhoop doorwroet. Op zoek naar misschien dat snippertje tekening dat de brand had overleefd. Ik heb niks gevonden. Zelfs geen as van mijn tekeningen. En geen glas. Ik vond dat zó vreemd. Zouden ze het tevoren gepikt hebben, en toen de zaak in brand gestoken? Die gedachte ging de hele tijd door mijn hoofd terwijl ik tussen die zwarte massa wroette.

 

Het enige wat ik vond waren twee stukjes vervormde lijst van aluminium-folie. Ik heb ze aan mijn vrouw gegeven als aandenken. Want dat was wat er overbleef van de twee tekeningen die haar persoonlijk bezit waren en die ze voor deze expositie had afgestaan. Twee van mijn beste tekeningen,„Leeuwenbekjes" en „Dennentak". Vooral vanwege die twee tekeningen was die brand voor mij verschrikkelijk. Ik ga wel weer nieuwe tekeningen voor haar maken, maar het zal niet meer hetzelfde zijn.

 

Mijn werk was via de gemeente verzekerd. Ik kan van die verzekering zo'n kleine dertigduizend gulden verwachten. Maar dat is natuurlijk geen tegemoetkoming in het enorme verlies dat ik voel. Het is geen. handelswaar die verloren is gegaan; ik kan met dat geld die verbrande productie niet terugtoveren. Die tekeningen 'vormden driekwart van mijn oeuvre van de laatste anderhalf jaar. Anderhalf jaar van mijn leven zat er dus in. Dat kun je niet overdoen. Door die brand is gewoon een stukje eenzaamheid in mijn leven gecreëerd, een stukje geheugenverlies. Want als je ervan uitgaat dat kunst het verlengstuk van het leven van de kunste- naar is, werd door die brand iets in mij gedood dat niet meer tot leven is te wekken. Ik schep niet op, maar echte kunstkenners hebben die verbranding als een echt cultuurverlies ervaren. Ik zelf had alleen maar het gevoel dat ik juist met dié tekeningen in een creatief sterke periode zat. Het was een vijftigtal pentekeningen, kleintjes en hele grote van meer dan een vierkante meter. Haarfijn uitgewerkte natuurobservaties: koeienkoppen, paardebloemen, leeuwenbekjes, vlinders, denneappels, kastanjetakken. Het is weg, nu.

 

'Kunst is niet te herhalen. Je maakt werk. vanuit een. bepaalde inspiratie, op een bepaald niveau, op een bepaald j moment van je leven. Daarvóór en daarna maak je ander werk, vanuit een andere bepaalde inspiratie op een ander bepaald niveau.

'Het is nooit hetzelfde. je bent zelf nooit dezelfde' 'Voor sommige mensen waren die tekeningen misschien gewoon goed gedetailleerde koeienkoppen of vlinders. Maar de mensen i die goed keken,, zagen Martin Linnartz. Zoals mensen die naar muziek luisteren en ervan houden,, er de pijn, de ellende, de vreugde en de mens van de componist in horen, samengebundeld tot wat muziek werd. Ik ben tekenaar en bij mij kwam. dus alles bij elkaar in die haarfijne tekeningen. Mijn wereld. In elke tekening anders, onherhaalbaar. <

 

Och, die brand was niet het ergste wat me kon overkomen. Toen het „Silveren Seepaerd" in Eindhoven afbrandde, enkele iaren geleden, gingen ooh enkele van mijn tekengen mee de vernieling in. Maar het leven gaat verder, merk ja dan. Alles wat de mens meemaakt, veredelt hem. Als hij het kan verwerken, dan kan hij er een beter mens van worden. Dat hoop ik dan maar, gewoon. Want per slot van rekening zijn er mensen die veel ernstiger dingen moeten verkroppen, dan ik. En ook ik heb in mijn leven dingen o -meege- maakt die minstens zo erg zijn als deze brand. Daar word je harder van; dat sterkt je. Waar ie wél van wakker lig, dat is van die mensen die op de expositie al een tekening hadden gekocht. Die ging nu hun neus voorbij; misschien hielden ze er al erg van. En ik denk voortdurend aan mevrouw Frankenthal, de vrouw die haar hele leven aan deze galerie had verpand. Die zo enthousiast was dat ze het kon overbrengen op op anderen. Ik hoop dat zij moed houdt.

 

 

Eigen inleiding bij de expositie na de brand

2002

Fragmenten uit een interview door Jacques Heyen op 11 mei 2002 in "de Onderstroom" op L1-radio, de Limburgse regionale omroep:

 

Dan beleef je toch opeens dat producten van de beeldende kunst, ... beelden die alleen in het platte vlak bewegen, verschrikkelijk kwetsbaar zijn. Ik heb het ook echt als een verlies beschouwd. Er hingen 54 tekeningen waarvan er al 48 door galleriehoudster Ilse Frankenthal verkocht waren. ...

 

Die brand heeft voor mij het verloren paradijs een beetje bewuster, een beetje mooier gemaakt. Het verheerlijkte paradijs heeft zijn verlorenheid in mijn ziel gebrand. Walmend en smeulend. Langzaam heb ik het mogen verwerken.

 

Hoe zal ik verder werken?" Martin's terugblik bij een opnening van een tentoonstelling in 1976, Stella Maris PDF

 

 

 

De catalogus van de tentoonstelling (JPG)

 

710001

730003

740001

740002

740003

740004

740005

740006

740007

740008

740009

740010

740011

740012

740013

740014

740015

740016

740017

740018

740019

740020

740021

740022

740023

740024

740025

740026

740028

740029

 

 

 

 

 

 

 

 

HOME | OEUVRE |